In deze module gaan we je een korte introductie geven in het programmeren. Dit doe is niet het enige dat je doet bij Software Engineering maar maakt toch een groot deel uit van je werk binnen deze studie.

Visual Studio

Er zijn veel manieren om te programmeren en programmeren met behulp van Visual Studio is er eentje van. In de vorige module heb je al kort kennis gemaakt met Visual Studio en weet je ongeveer hoe dit er uit ziet. Dit is het belangrijkste programma wat je voor het programmeren kan gebruiken. Het is een heel complete omgeving en je kan er allerlei programma's (systemen, applicaties) mee maken, zoals:

Dynamische websites (bijvoorbeeld webshops, of een website waar je de standen van je voetbalteam kunt bijhouden).
Mobiele applicaties (bijvoorbeeld voor op je telefoon of om je tv mee te besturen).
Windows applicaties (bijvoorbeeld MS Word of Patience).
Functiebibliotheken (.dll bestanden die door andere programma's kunnen worden gebruikt).

Vandaag gaan wij met Visual Studio een Windows-Formsapplicatie maken. Anders gezegd, een programma wat je gewoon in Windows kunt opstarten en gebruiken. Een "Windows Form" is in feite één scherm van een dergelijk programma.

De taal C#

De taal C# is de taal die we gaan gebruiken om mee te programmeren. Programmeren is code schrijven die "iets" doet. Die code noemen we ook wel sourcecode.

Code kan er uit zien zoals dit:

Wat je in bovenstaand plaatje op kan vallen is dat elke regel die geprogrammeerd is afgesloten wordt met een punt-comma (";"). Dit is erg belangrijk want als je dit niet doet dan zal Visual Studio een fout geven en je programma niet uitvoeren als je op Start drukt.
Je ziet ook dat een code blok wordt begonnen en afgesloten met accolades ("{" en "}"). Hiermee weet Visual Studio waar hij het code blok moet beginnen en waar hij moet stoppen. Je kan dit vergelijken met een alinea in een stuk tekst. Die heeft ook een begin en een eind, en binnenin wordt van alles wat verteld.

De woorden die blauw gekleurd zijn zijn zgn. "Reserved words" oftewel woorden die in de programmeertaal C# ergens voor staan. Ze zijn "iets" of voeren "iets" uit. Dit worden ook wel statements genoemd of declaraties of variabele typen. Al deze "woorden" bij elkaar noemen ze ook wel de Syntax, oftewel de schrijfwijze van die taal. Ga maar eens naar Google en typ maar eens in "Syntax C#", dan krijg je veel informatie over de taal C# en hoe je deze moet "schrijven".

Variabelen

Een variabele is eigenlijk een soort laatje (uit een ladekast) waar je "iets" in kan stoppen. Je kan hier op een moment in je programmacode "iets" in stoppen en later kan je dit er weer uit halen. Zo'n laatje moet altijd een naam hebben zodat de programmacode weet in welk laatje hij moet zijn om datgene er uit te halen wat je er in hebt gestopt. Zo'n laatje moet ook altijd van een bepaald type zijn, oftewel je zegt tegen het laatje "jij mag alleen knikkers in je laatje hebben" en tegen een ander laatje zeg je "jij mag alleen papier in je laatje hebben". Dit noemen ze ook wel een "variabele type". Je hebt ook types waar je alles in kan stoppen, zeg maar het rommel laatje.
Samengevat, je maakt een laatje aan (=variabele) en je zegt wat er in dit laatje mag komen (= variabele type). Een voorbeeld:

In bovenstaand voorbeeld zie je dat er 2 variabelen zijn aangemaakt; "Snelheid" en "Verhoging". Snelheid is van het type "double" en Verhoging is van het type "int". Wat dit is komen we zo op terug. Die 2 variabelen worden daarna gebruikt om een berekening uit te voeren, zie regel 27.

Je ziet ook nog 2 andere variabelen, nl. "Versnelling" en "Vermogen". Versnelling is een variabele die is meegegeven bij deze methode, zie regel 22. Een methode is, zeg maar, een functie, oftewel een code blok, oftewel een aantal regels code bij elkaar (gescheiden door accolades) die "iets" doen. In dit geval het uitrekenen van een waarde. Deze variabele "Versnelling" is ook van het type int. Tot slot de variabele "Vermogen", deze is in een ander stukje van de code al aangemaakt (wat je niet ziet op het plaatje).

Welke variabele typen kom je nu in het algemeen veel tegen (er zijn er nog veel meer maar deze worden het meeste gebruikt):

string --> dit is van het type "tekst" hier kan je dus letters, woorden of zinnen in kwijt
double --> dit is een numeriek type waarin je getallen kwijt kan die ook decimalen hebben
int --> dit is ook een numeriek type maar is bedoeld voor alleen gehele getallen (dus geen getallen achter de komma).
bool --> dit is een bit type, oftewel een ja/nee of een true/false

Objecten

Nu wordt het spannend ... De taal C# is een OOP-taal. OOP staat voor Object Oriented Programming, oftewel object georiënteerd programmeren. Alles in C# is een object. Klinkt leuk maar wat betekent dit dan?

Een object is een "ding" met eigenschappen en acties. In de programmeertaal noemen we dit "property's" en "methods". Een eigenschap is een soort waarde/variabele die je kan aanpassen of kan opvragen. Een methode is een actie die je kan uitvoeren op het object of die ervoor kan zorgen dat het object iets doet. Het is in feite een C# codeblok met een aantal programmaregels die iets uitvoeren. Kijk maar eens naar het vorige plaatje op regel 22, daar zie je de methode "Rijden". Die voert een berekening uit en geeft een uitkomst terug.

Een voordeel van het gebruik van objecten is dat je o.a. snel kan zien wat een object kan of welke waarden je bij dit object kan gebruiken. Dit doe je door achter de objectnaam een punt (".") te typen. Bijvoorbeeld:

In dit voorbeeld zie je d.m.v. het gebruik van de punt dat er een property "kleur" is. Hierna krijgt deze de waarde "Rood".

Het trucje met de punt werkt op elk object, eigenlijk dus op alles want C# is een OOP taal.

Schermelementen

Schermelementen zijn de objecten die je op een scherm (=Form) kan plaatsen. Denk hierbij aan een tekstwaarde (=Label) of een rechthoek waar je wil dat de gebruiker iets in kan typen (=TextBox). Je hebt er uiteraard nog veel meer. We dagen je uit om in de Toolbox te gaan kijken naar wat er allemaal voor elementen zijn. Sleep of klik er een aantal op je scherm en probeer het gewoon eens uit wat het is en wat het doet. Na even "spelen" kom je er al snel achter wat je waarvoor kan gebruiken.

De meest gebruikten zijn:

Label --> hiermee zet je een tekst op het scherm
TextBox --> hiermee kan je een gebruiker iets (een vrije waarde) in laten vullen op het scherm
Button --> dit is een knop waarop de gebruiker kan klikken en waarmee je een actie kan laten uitvoeren
CheckBox --> dit is het kleine vierkantje met het vinkje, zeg maar het ja/nee veldje.
ComboBox --> dit is de zgn. dropdown, een tekstbox met een pijltje er naast waar de gebruiker uit een aantal waardes kan kiezen
ListBox --> dit is een lijstje van waardes, voor als je meerdere "dingen" in een lijstje wil laten zien
ListView --> dit is een luxe ListBox, eigenlijk hetzelfde maar dan kan je er meer mee (kolommen, afbeeldingen, etc.)

Hoe ga je nu programmeren?

Nu heb je een aantal beginselen van het programmeren in een C# Windows-Formsapplicatie kunnen lezen. Het idee is nu dat je een combinatie gaat maken van één of meerdere schermen (=Forms) met hierachter sourcecode die er voor zorgt dat er ook wat gebeurt.

Verstandig is om eerst de schermen te gaan maken en daar de schermelementen op te zetten die je wil gaan gebruiken. Telkens als je iets op een scherm zet is het ook verstandig om hier een goed naampje voor te verzinnen en die meteen in de properties te zetten van dat element. Als je dit nl. later gaat doen dan kan je programma in de war raken omdat je wellicht al dingen "aan elkaar geknoopt" hebt en hij niet meer zijn oude maatje kan vinden (omdat je de naam veranderd hebt).

Kijk goed in de volgende modules dan ga je het stapje voor stapje leren.